1. AFGANISTAN
Problemy sanitarno-epidemiologiczne oraz niedostateczny stan opieki medycznej (niedostatek personelu medycznego, podstawowych leków i środków higieny) stwarzają realne zagrożenie dla zdrowia. Przed podróżą do Afganistanu należy zasięgnąć rady służb medycznych w kraju o wymaganych szczepieniach. Na niektórych obszarach Afganistanu istnieje zagrożenie malarią. Powszechnie występuje gruźlica. Endemicznie występujące częste zatrucia pokarmowe, żółtaczka zakaźna i infekcje dróg oddechowych nasilają się w okresach suchych miesięcy letnich.
2. ALBANIA
Od przyjeżdżających do Albanii nie wymaga się świadectwa szczepień ochronnych. Jednakże przed każdym przyjazdem należy sprawdzić zalecenia co do szczepień. Dostęp do opieki medycznej jest dla polskich turystów bezpłatny. W Tiranie powstało ostatnio kilka prywatnych przychodni lekarskich (bez możliwości hospitalizacji).
3. ALGIERIA
W porze letnich upałów występują zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne, co wiąże się z niedostatkiem wody i zanieczyszczeniem środowiska naturalnego. Należy unikać picia nie przegotowanej wody oraz dokładnie myć owoce. Społeczna służba zdrowia jest na średnim poziomie.
4. ANGOLA
Wymagany jest dowód szczepienia przeciw żółtej febrze należy go okazać straży granicznej przy wjeździe do kraju. Angola leży w strefie tropikalnej, w której występują liczne zagrożenia zdrowotne. Największym zagrożeniem jest malaria, występująca w zasadzie na całym terytorium kraju we wszystkich porach roku. Przed przyjazdem do Angoli trzeba zacząć zażywać leki przeciwmalaryczne, kontynuować ich zażywanie podczas pobytu i przez kilka tygodni po wyjeździe. Zaleca się stosowanie kremów lub aerozoli odstraszających komary. W Angoli odnotowuje się także wysoką zachorowalność na cholerę, żółtaczkę, śpiączkę, gruźlicę, polio i trąd. Rośnie liczba nosicieli wirusa HIV i osób chorych na AIDS. W związku z dużym zagrożeniem cholerą należy przestrzegać podstawowych zasad profilaktyki i podwyższonych rygorów higieniczno-sanitarnych, a zwłaszcza: często myć ręce, dokładnie odkażać naczynia, owoce i warzywa, używać tylko przegotowanej wody, unikać spożywania ryb i owoców morza i – ogólnie – posiłków w barach i restauracjach, gdzie zachowanie wy¬mogów sanitarnych budzi wątpliwości. Zatrucia pokarmowe zdarzają się bardzo często. Zaleca się spożywanie wyłącznie napojów sprzedawanych w butelkach lub puszkach.
5. ANTIGUA I BARBUDA
Nie są wymagane ani zalecane żadne szczepienia.
6. ARABIA SAUDYJSKA
Poważne zabiegi medyczne i hospitalizacja są kosztowne. Często realizacja usługi medycznej warunkowana jest wcześniejszym wniesieniem opłaty lub zaliczki w gotówce. Zaleca się zatem wykupienie ważnej w Arabii Saudyjskiej i możliwie pełnej polisy ubezpieczeniowej. Szczepienia generalnie nie są wymagane ani zalecane. Władze saudyjskie mogą wymagać szczepień przeciw zapaleniu opon mózgowych (ew. okresowo także innych) od osób podróżujących w czasie pielgrzymek do regionu Mekki i Medyny (dokąd wjazd niemuzułmanów jest zakazany). W tym okresie zagrożenie epidemiologiczne wzrasta w związku z napływem milionów pielgrzymów z całego świata. W nisko położonych regionach na wybrzeżu Morza Czerwonego od granicy z Jemenem po Dżeddę występuje sporadycznie malaria oraz ogniska Rift Valley Fever.
7. ARGENTYNA
Nie są wymagane żadne zaświadczenia o szczepieniach. Nie występują zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne (niemniej zaleca się zasięgnięcie przed wyjazdem informacji w stacji epidemiologicznej).
8. ARMENIA
Nie są wymagane okresowe szczepienia. Publiczna służba zdrowia jest na bardzo niskim poziomie. Opieka medyczna dla turystów jest odpłatna. W Erywaniu sektor prywatnych usług medycznych jest dość dobrze rozwinięty. W aptekach nie obowiązują recepty (nawet na antybiotyki), nie ma zniżek na leki.
9. AUSTRALIA
Poważnym zagrożeniem dla życia i zdrowia turystów mogą być jadowite węże i pająki (dotyczy to przede wszystkim osób podróżujących po buszu lub pustyni). Opieka medyczna jest jednak dobrze przygotowana na leczenie skutków ukąszeń.
10. AUSTRIA
Nie istnieją zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne, nie ma problemów z dostępem do opieki medycznej.
11. AZERBEJDŻAN
Nie ma obowiązkowych szczepień. Zagrożenie stanowi żółtaczka pokarmowa. Turyści odwiedzający latem azerbejdżańską prowincję, zwłaszcza południe kraju, mogą profilaktycznie zaszczepić się przeciwko błonicy i przyjmować preparaty antymalaryczne. Należy pić wodę przegotowaną lub dostarczaną w fabrycznych pojemnikach oraz myć warzywa i owoce przed jedzeniem. Poza Baku dostęp do pomocy medycznej jest utrudniony.
12. BAHAMY
Szczepienia nie są wymagane; opieka medyczna jest na niezłym poziomie, choć na odległych wysepkach może być trudno dostępna. Z uwagi na tropikalny klimat konieczna jest właściwa ochrona przed słońcem.
13. BAHRJAN
W Bahrajnie nie występują zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne. Nie są też wymagane szczepienia ochronne.
14. BANGLADESZ
Bangladesz leży w strefie gorącego, wilgotnego klimatu tropikalnego i zaliczany jest do grupy krajów wysokiego ryzyka zachorowań. Każdy turysta przybywający do Bangladeszu winien mieć ważną międzynarodową kartę szczepień. W praktyce służby graniczne nie żądają jej okazania, natomiast wymagane są szczepienia przeciwko żółtej febrze od cudzoziemców przybywających z obszarów występowania tej choroby. Dla własnego bezpieczeństwa podróżnym zaleca się szczepienia przeciwko tężcowi, wirusowemu zapaleniu wątroby (typu A i B) oraz wirusowemu zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych. Należy mieć ważne szczepienie przeciwko poliomyelitis (choroba Heinego-Medina). Występuje poważne zagrożenie chorobami inwazyjnymi i zakaźnymi: malarią, dengą, tężcem, biegunkami zakaźnymi, różnymi odmianami żółtaczki (typu A i B); zagrożenie to jest zwielokrotnione przez brak higieny, złe warunki komunalne i niski poziom służby zdrowia. Należy liczyć się z możliwością wystąpienia cholery (szczególnie w okresach rokrocznie powtarzających się w tym kraju powodzi). Częste są również zakażenia pasożytnicze (ameba, lamblia, robaczyce) czy bakteryjne. Aby zmniejszyć ryzyko zachorowań, trzeba przestrzegać zasad higieny. Należy używać wody filtrowanej i gotowanej, dokładnie myć warzywa i owoce w specjalnych roztworach, unikać przebywania w miejscach, gdzie jest dużo komarów (szczególnie wieczorem i nocą). Wskazane jest spanie pod moskitierą. Ochrona przed malarią konieczna jest przez cały rok, mimo że w sezonie letnim komarów jest zdecydowanie mniej.
15. BARBADOS
Nie są wymagane ani zalecane żadne szczepienia.
16. BELGIA
Nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych ani wymogu szczepień.
17. BELIZE
Nie ma szczególnych zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych ani wymogu szczepień profilaktycznych. Tak jak w całym regionie, nie należy pić nie przegotowanej wody.
18. BENIN
Występuje duże zagrożenie sanitarno-epidemiologiczne, głównie takimi chorobami, jak: malaria, cholera, tyfus, żółta febra, wirusowe zapalenie opon mózgowych, AIDS, a także wieloma chorobami tropikalnymi, jednak poziom ryzyka może być bardzo różny, zależnie od miejsca pobytu w Beninie i warunków higienicznych. Wymagane jest szczepienie przeciw żółtej febrze, wykonane co najmniej 10 dni przed datą wjazdu do Beninu.
19. BHUTAN
Nie obowiązują żadne szczepienia ochronne.
20. BIAŁORUŚ
Nie wymaga się szcze¬pień ochronnych. Zagrożenie chorobami zakaźnymi, np. błonicą (zwłaszcza latem), grypą (w zimie) i chorobami wenerycznymi, jest dość duże. Latem i jesienią w lasach należy uważać na kleszcze roznoszące wirusowe choroby. Obywatele Polski są leczeni na Białorusi odpłatnie. Doba w szpitalu kosztuje równowartość ok. 30 USD, jednak w razie leczenia specjalistycznego cena może być wyższa. Poziom opieki szpitalnej i warunki leczenia są znacznie niższe niż w Polsce, mogą też występować problemy z dostępnością specjalistycznych lekarstw. Korzystając z usług przychodni lekarskiej lub gabinetów dentystycznych, należy wybierać prywatne placówki, które dysponują znacznie lepszym sprzętem specjalistycznym. W aptekach podstawowe leki można kupić bez recepty.
21. BOLIWIA
Szczepienia nie są obowiązkowe, jednak wskazane jest zaszczepienie się przeciw żółtej febrze, jeśli planuje się podróże do dżungli. W dżungli na wschodzie i północy kraju istnieje umiarkowane zagrożenie malarią i dengą. Na większości obszarów górskich występuje ryzyko zakażenia chorobą Chagasa, przenoszoną przez pluskwiaki. Ponieważ znaczna część Boliwii leży na obszarze wysokogórskim (np. stolica La Paz na wysokości ok. 3800 m n.p.m.), trzeba się liczyć z możliwością wystąpienia objawów choroby wysokościowej (soroche), takich jak bóle głowy, jamy brzusznej i torsje. Objawy te na ogół ustają po mniej więcej dobie, jednakże osoby cierpiące na choroby układu krążenia powinny skonsultować się z lekarzem przed podjęciem podróży. By uniknąć efektu soroche lub przynajmniej go złagodzić, należy przestrzegać odpowiedniej diety (posiłki lekkostrawne, bez mięsa, mleka i alkoholu) na dzień przed i w pierwszym dniu pobytu w rejonie wysokogórskim.
22. BOŚNIA I HERCEGOWINA
Nie ma zagrożeń epidemiologicznych.
23. BOTSWANA
Szczepienia nie są obowiązkowe, ale osoby przybywające z terenów i krajów, w których panuje żółta febra, powinny przedstawić dowód szczepienia. Od listopada do maja w północnej części kraju występują zachorowania na malarię, w związku z czym zalecane jest zasięgnięcie porady lekarskiej przed wyjazdem. Odnotowuje się bardzo wysoką zachorowalność na AIDS, przypadki zachorowań na bilharcjozę (bardzo niebezpieczna choroba, atakująca m.in. nerki i przewód pokarmowy) oraz śpiączkę. Dostęp do opieki medycznej o standardzie europejskim jest możliwy tylko w Gaborone i głównych ośrodkach turystycznych.
24. BRAZYLIA
W związku ze zwiększonym ryzykiem zachorowań na żółtą febrę w niektórych rejonach Brazylii Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP zaleca wszystkim udającym się do tego kraju osobom szczepienia przeciw żółtej febrze. Szczepienie należy wykonać z wyprzedzeniem minimum 10 dni od daty wjazdu. Osoby, które nie zaszczepiły się przed wjazdem, mogą to zrobić bezpłatnie w Brazylii w placówkach publicznej służby zdrowia (posto de saude). Przy szczepieniu wydaje się zaświadczenie z datą szczepienia, które należy zachować. Szczepienie jest ważne przez 10 lat. W całej Brazylii trwa intensywna akcja profilaktyczna. Nie wymaga się szczepień od osób przybywających z Europy. Szczepienie przeciw żółtej febrze jest jednak szczególnie zalecane osobom podróżującym po następujących stanach: Acre, Amapa, Amazonia, Bahia, Dystrykt Federalny, Goias, Maranhao, Mato Grosso, Mato Grosso do Sul, Minas Gerais, Para, Rondonia, So Paulo i Tocantins. Świadectwa szczepień przeciw żółtej febrze wymagane są od osób wjeżdżających do Brazylii z krajów dotkniętych tą chorobą (wg władz brazylijskich dotyczy to głównie sąsiednich państw amazońskich, np. Wenezueli i Kolumbii). Szczepień należy dokonać co najmniej 10 dni przed przekroczeniem granicy. Pożądane jest również dokonywanie szczepień zgodnie z aktualnymi zaleceniami polskich służb sanitarnych. W porze deszczowej wzrasta liczba zachorowań na roznoszoną przez komary grypę dengę (zdarzają się przypadki śmiertelne) oraz malarię. Na obszarze tropikalnym Brazylii należy wystrzegać się picia nie przegotowanej wody.
25. BRUNEI
Od turystów z Europy szczepienia nie są wymagane. Nie ma szczególnych zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych. Usługi lekarzy prywatnych są płatne, łatwo dostępne, na dobrym poziomie.
26. BUŁGARIA
Nie obowiązują żadne szczepienia ochronne.
27. BURKINA FASO
Możliwość udzielenia pomocy medycznej w przypadkach skomplikowanych może być problematyczna. Z tego powodu odradza się wizyty turystyczne małych dzieci i osób, których stan zdrowia może ulec nagłemu pogorszeniu. Występuje tu zagrożenie malarią, żółtą febrą, cholerą i wieloma chorobami przewodu pokarmowego. Przy wjeździe wymagany jest wpis do międzynarodowej książeczki zdrowia potwierdzający szczepienie przeciw żółtej febrze. Zalecane jest szczepienie przeciw cholerze. Ponieważ terytorium Burkina Faso mieści się w tzw. afrykańskim pasie częstego występowania zapalenia opon mózgowych, szczepienie przeciw tej chorobie jest szczególnie zalecane. Przypadki zachorowań występują w ciągu całego roku, natomiast podczas pory suchej nasilają się i często przybierają postać epidemii. Ze względu na częste przypadki żółtaczki typu A i B, chorób tzw. Di-Per-Te oraz duru brzusznego rozważyć należy odpowiednie szczepienia. W kontaktach ze zwierzętami domowymi i dzikimi zachować daleko idącą ostrożność – często dochodzi do zarażeń wścieklizną. Burkina Faso jest jednym z krajów afrykańskich, w których zanotowano przypadki wystąpienia ptasiej grypy u zwierząt. Przed przyjazdem należy się zapoznać z aktualną sytuacją epidemiologiczną.
28. BURUNDI
Obywatele państw, w których nie ma ambasady Burundi, mogą przekraczać granicę tego kraju bez wizy. Obowiązani są natomiast do wykupienia w ciągu 24 godzin po przekroczeniu granicy specjalnych znaczków skarbowych tamtejszego urzędu imigracyjnego. Brak tych znaczków w paszporcie uniemożliwi wyjazd z Burundi. Należy pamiętać, że turyści mający wizę burundyjską lub znaczki urzędu imigracyjnego Burundi mogą napotkać trudności przy wjeździe do Demokratycznej Republiki Konga.
29. CHILE
Szczepienia ochronne nie są obowiązkowe. Występuje zagrożenie żółtaczką, zwłaszcza w okresie letnim. Należy pić wodę butelkowaną lub przegotowaną, dezynfekować surowe warzywa specjalnymi kroplami. Co roku na terenach wiejskich odnotowuje się przypadki zarażenia wirusem Hanta, przenoszonym przez myszy polne, który powoduje wysoką gorączkę i ciężką niewydolność układu oddechowego (objawy przypominają grypę; ok. 30 proc. zachorowań kończy się śmiercią). Aby nie zarazić się wirusem, należy szczególnie dbać o higienę podczas biwakowania, zwłaszcza w południowych regionach Chile. Zaleca się używanie kremów z
30. CHINY
Ważna książeczka szczepień jest wymagana, jeśli turysta przybywa z kraju lub regionu umieszczonego na liście zagrożeń epidemiologicznych WHO. Przed przekroczeniem granicy należy wypełnić deklarację zdrowotną. Nie wpuszcza się do Chin nosicieli wirusa HIV, zakaźnie chorych na gruźlicę, trąd, tyfus i cholerę, osób zarażonych wenerycznie, a także chorych psychicznie. Od czasu epidemii SARS, tj. od kwietnia 2003 r., podróżni są obowiązani do zgłaszania chińskim służbom sanitarno-epidemiologicznym takich objawów jak wysoka gorączka, kaszel, symptomy przeziębienia. W Chinach nadal odnotowuje się zwiększoną liczbę zachorowań na żółtaczkę pokarmową typu A – zalecane jest szczepienie profilaktyczne. Turyści często uskarżają się na biegunki i zatrucia pokarmowe – przyczyną takich dolegliwości jest najczęściej żywienie się w przygodnych zakładach gastronomicznych o wątpliwych warunkach sanitarnych. Aby uniknąć takich dolegliwości, produkty spożywcze, a w szczególności owoce, należy dokładnie myć przed spożyciem. Nie jest wskazane picie nie przegotowanej wody z kranu. W południowej części Chin, na południe od 25 równoleżnika, występuje zagrożenie amebą, malarią, gorączką tropikalną. W regionach wiejskich Chin południowych występuje zagrożenie wirusowym zapaleniem opon mózgowych, które jest roznoszone przez komary. W Tybecie i w innych regionach wysokogórskich nie należy pić nie przefiltrowanej wody. Ze względów praktycznych przed wyjazdem do Chin lepiej zaopatrzyć się w podstawowe leki krajowe, gdyż popularne jest tu leczenie specyfikami medycyny chińskiej, które nie mają odpowiedników w polskiej farmakologii. Osoby z problemami układu krążenia powinny unikać podróży do rejonów wysokogórskich (Tybet, Sichuan, Yunnan, Qinghai, Gansu, Xinjiang). Wybierając się do Chin, trzeba koniecznie uwzględnić zagrożenie wirusem ptasiej grypy. Aby nie narażać się na ryzyko infekcji, należy unikać podróżowania po prowincjach, w których wykryto ogniska choroby (np. Tybet, Qinghai, Xinjiang, Mongolia Wewnętrzna), nie jeść mięsa drobiowego niewiadomego pochodzenia, unikać styczności z ptactwem, jak również dokładnie śledzić sytuację epidemiologiczną.
31. CHORWACJA
Bezpłatna opieka medyczna przysługuje polskim turystom w ograniczonym zakresie – tylko w nagłej sytuacji, jako pierwsza niezbędna pomoc ambulatoryjna (wypadek, zasłabnięcie). Dotyczy to wyłącznie opieki lekarskiej – bez kosztów leków, recept, pobytu w ośrodku medycznym itp. Aby skorzystać z bezpłatnej pomocy, należy okazać polski paszport oraz potwierdzić ubezpieczenie. W Chorwacji, nie będącej członkiem UE, nie jest honorowana Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego.
32. CZAD
Występuje tu duże zagrożenie sanitarno-epidemiologiczne. Przy wjeździe wymagane jest posiadanie książeczki szczepień z adnotacją o szczepieniu przeciw żółtej febrze. Zaleca się ponadto szczepienia przeciw cholerze, tyfusowi, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B. Występuje malaria, a w okresie pory deszczowej – cholera. Należy unikać spożywania jedzenia i napojów niewiadomego pochodzenia. Służba zdrowia oferuje niski poziom usług, brak infrastruktury szpitalnej.
33.CZARNOGÓRA
W Czarnogórze nie występują szczególne zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne i nie wymaga się świadectw szczepień ochronnych. Państwowa opieka medyczna jest bezpłatna, ale jest na niskim poziomie. Turystom udziela się świadczeń medycznych (w tym zabiegów) tylko w nagłych przypadkach, i to za opłatą. Opłata za prywatną wizytę u lekarza wynosi od 50 do 100 EUR. Apteki są nieźle zaopatrzone, ale zaleca się, by podróżni wzięli ze sobą niezbędne leki.
34.CZECHY
Nie występują szczególne zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne, nie ma obowiązku szczepień.
35. DANIA
Na terenie Danii nie występują zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne, nie ma obowiązku szczepień.
36. DOMINIKA DEMOKRATYCZNA REPUBLIKA KONGA (d. Zair)
Z uwagi na tropikalny klimat występuje tu duże zagrożenie sanitarno-epidemiologiczne. Szczepienie przeciw żółtej febrze jest obowiązkowe, zaleca się także szczepienia przeciw tężcowi, cholerze, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B. Do najczęściej występujących cho¬rób należą malaria i dur brzuszny. Należy unikać spożywania żywności niewiadomego pochodzenia; woda nadaje się do picia dopiero po przefiltrowaniu i przegotowaniu.
37. DOMINIKANA oferta do zobaczenia Dominikana
Nie są wymagane ani zalecane szczepienia. Występują tu zagrożenia epidemiologiczno-sanitarne. Turystom z Europy zaleca się szczepienia przeciw żółtej febrze, tężcowi, dyfterytowi, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B, zapaleniu opon mózgowych typu A i C. Turyści planujący dłuższy pobyt na Dominikanie powinni zaszczepić się przeciw durowi brzusznemu. Występują też zagrożenia malarią i chorobami pasożytniczymi, głównie układu pokarmowego (filarioza, leiszmanioza, schistosomatoza), oraz wścieklizną. Zaleca się picie wody wyłącznie butelkowanej i stosowanie środków odstraszających komary. Dostęp do publicznej służby zdrowia jest ograniczony. Lekarze oraz szpitale często żądają opłaty przed udzieleniem porady lub pomocy. Lekarstwa są bardzo drogie, dlatego lepiej wziąć własne lekarstwa (muszą być jednak przepisane przez lekarza) i środki pierwszej pomocy.
38. DŻIBUTI
Przy wjeździe wymagana jest międzynarodowa książeczka szczepień z ważnym szczepieniem przeciw żółtej febrze. W Dżibuti dostępna jest jedynie prywatna opieka medyczna.
39. EGIPT oferta do zobaczenia Egipt
Nie występują zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne na dużą skalę. Nie ma też obowiązku dokonania określonych szczepień. Jednakże przy dłuższych pobytach, zwłaszcza w południowej części kraju, zalecane są szczepienia przeciw żółtaczce typu A i B, tężcowi, błonicy, durowi brzuszne¬mu, febrze oraz malarii. Należy przestrzegać zasad podwyższonej ostrożności i higieny: często myć ręce, pić wodę przegotowaną lub oryginalnie butelkowaną, dokładnie myć owoce i warzywa. Poziom usług medycznych jest bardzo zróżnicowany. Brak własnych środków finansowych jest równoznaczny z niemożnością skorzystania z jakiejkolwiek opieki lekarskiej.
40. EKWADOR
Zagrożenie chorobami tropikalnymi jest stosunkowo niewielkie, jednak na wybrzeżu (głównie okolice Guayaquil) i w dżungli na wschodzie kraju występuje zagrożenie malarią i dengą. Nie ma obowiązku szczepień, wskazane są jednak szczepienia przeciw żółtej febrze. Okresowo występują lokalne epidemie cholery. Należy pamiętać o możliwości wystąpienia choroby wysokościowej (soroche), która objawia się bólami głowy i jamy brzusznej oraz torsjami. Opieka lekarska jest ogólnie dostępna w miastach, jednak jej koszt w przypadku usług o europejskim standardzie jest relatywnie wysoki.
41. ERYTREA
Posiadanie międzynarodowej książeczki szczepień (żółta febra) jest wskazane. Dostępna jest wyłącznie państwowa służba zdrowia.
42.ESTONIA
Nie ma zagrożenia sanitarno-epidemiologicznego, nie wymaga się specjalnych szczepień.
43. ETIOPIA
Zaleca się posiadanie międzynarodowej książeczki szczepień z ważnym szczepieniem przeciw żółtej febrze. Choroba ta występuje na terenach niżej położonych, a ponadto jest to szczepienie obowiązkowe przy podróżach z Etiopii do krajów sąsiednich. Zaleca się także dokonanie szczepień przeciw żółtaczce typu A i B, tężcowi, tyfusowi i zapaleniu opon mózgowych. Na terenach położonych poniżej 2000 m n.p.m. występuje zagrożenie malarią. Z uwagi na stosunkowo częste występowanie szczególnie niebezpiecznej odmiany malarii – mózgowej – należy zachować szczególną ostrożność na terenach malarycznych i stosować profilaktykę. Ze względu na duże zagrożenie pasożytami i bakteriami pokarmowymi zaleca się spożywanie wody butelkowanej oraz częste mycie rąk (koniecznie przed każdym posiłkiem). Należy o tym pamiętać zwłaszcza na prowincji, gdzie warunki higieniczne w hotelach i restauracjach pozostawiają wiele do życzenia. Posiłki w restauracjach, szczególnie tych często uczęszcza¬nych, zwykle są bezpieczne. Należy unikać spożywania surowych jarzyn, zwłaszcza sałaty, a także pamiętać, że małe restauracje mogą nie mieć urządzeń chłodniczych. Etiopia należy do krajów o dużym zagrożeniu wirusem HIV i gruźlicą.
44. FIDŻI
W miesiącach letnich, od listopada do kwietnia, występuje zagrożenie dengą. W regionach wiejskich należy spożywać wodę tylko w zamkniętych oryginalnie butelkach. Lekarze oczekują natychmiastowej zapłaty gotówką, często przed udzieleniem pomocy.
45. FILIPINY
Nie występują tu szczególne zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne. Nie ma też obowiązku szczepień profilaktycznych.
46. FINLANDIA
Nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych; szczepienia nie są obowiązkowe.
47. FRANCJA
Nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych, szczepienia nie są obowiązkowe.
48. GABON
Z uwagi na duże zagrożenie chorobami tropikalnymi wymagane jest szczepienie przeciw żółtej febrze. Zaleca się także szczepienia przeciw durowi brzusznemu, polio, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B. Należy unikać spożywania żywności i napojów niewiadomego pochodzenia. Kąpiele, szczególnie w wodach stojących, mogą spowodować zarażenie bilharcjozą. Istnieje duże ryzyko zachorowania na malarię.
49. GAMBIA
Wymagane jest szczepienie przeciw żółtej febrze (potwierdzone w międzynarodowej książeczce zdrowia), zaleca się szczepienie przeciw cholerze. Należy przestrzegać zasad higieny tropikalnej i zabezpieczyć się przed licznymi chorobami (np. choroby brudnych rąk) oraz stosować profilaktykę przeciwmalaryczną.
50. GHANA
Wymagane jest szczepienie przeciw żółtej febrze (adnotacja o ważnym szczepieniu w międzynarodowej książeczce zdrowia). Występują znaczne zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne, głównie malarią różnego typu, cholerą, tyfusem, żółtą febrą, wirusowym zapaleniem opon mózgowych, żółtaczką A i B, AIDS i wieloma chorobami tropikalnymi (stopień ryzyka może być bardzo różny, w zależności od miejsca i warunków, w ja¬kich się przebywa). Należy ściśle przestrzegać zaleceń sanitarnych obowiązujących w tropiku.
51. GRECJA
Nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych, szczepienia nie są obowiązkowe.
52. GRENADA
Nie są wymagane ani zalecane szczepienia. Możliwa jest bezpłatna opieka medyczna w szpitalach publicznych.
53. GRUZJA
Nie są wymagane żadne szczepienia. Występuje jednak zagrożenie cholerą, dyfterytem, gruźlicą i żółtaczką zakaźną. Żywność kupiona na bazarach może być przyczyną chorób zakaźnych. Woda w sieci wodociągowej w większości miast nie nadaje się do bezpośredniego spożycia. W wielu zbiornikach wodnych, jak jeziora i stawy, obowiązuje zakaz kąpieli ze względu na występowanie w nich zarazków cholery.
54. GUJANA
Istnieje możliwość bezpłatnej opieki medycznej w szpitalach publicznych. Zalecane są szczepienia przeciw malarii i żółtej febrze.
55. GWATEMALA
Szczególne zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne nie występują. Szczepienia ochronne nie są wymagane. Opieka medyczna jest łatwiej dostępna w mia¬stach. Wizyta lekarska kosztuje 20–50 USD, za dobę w szpitalu trzeba zapłacić 50–100 USD.
56. GWINEA
Od czasu epidemii cholery w 2004 r. wciąż odnotowywane są pojedyncze przypadki zachorowań. Przed przyjazdem należy zapoznać się z aktualną sytuacją epidemiologiczną (dotyczy to także innych chorób), znać miejsca występowania ognisk chorobowych i przedsięwziąć działania prewencyjne polegające na ścisłym przestrzeganiu zasad higieny tropikalnej, a także rozważyć możliwość zaszczepienia się przeciw cholerze. Występuje tu ponadto zagrożenie malarią, żółtą febrą, zapaleniem opon mózgowych i wieloma chorobami przewodu pokarmowego. Przy wjeździe wymagany jest wpis do międzynarodowej książeczki zdrowia potwierdzający szczepienie przeciw żółtej febrze.
57. GWINEA BISSAU
Od czasu epidemii cholery w 2004 r. wciąż odnotowywane są pojedyncze przypadki zachorowań. Przed przyjazdem należy zapoznać się z aktualną sytuacją epidemiologiczną (dotyczy to także innych chorób), znać miejsca występowania ognisk chorobowych i przedsięwziąć działania prewencyjne polegające na ścisłym przestrzeganiu zasad higieny tropikalnej, a także rozważyć możliwość zaszczepienia się przeciw cholerze. Przy wjeździe wyma¬gany jest wpis do międzynarodowej książeczki zdrowia potwierdzający szczepienie przeciw żółtej febrze. Występuje tu ponadto duże zagrożenie malarią. Obowiązkowe jest szczepienie DiPerTe. Ze względu na duże zagrożenie zachorowaniem na zapalenie opon mózgowych, cholerę, żółtaczkę typu A i B warto zastanowić się nad odpowiednimi szczepieniami. Przed przyjazdem należy zasięgnąć informacji, czy nie występuje niebezpieczeństwo epidemii tych chorób, a także zaopatrzyć się w dobrze wyposażoną apteczkę.
58. GWINEA RÓWNIKOWA
Zagrożenie epidemiologiczne jest bardzo wysokie, szczególnie malarią. Duże zagrożenie stwarzają też inne choroby tropikalne: cholera, żółta febra oraz wszelkiego rodzaju pasożyty układu pokarmowego, a także żółtaczka, tyfus, zapalenie opon mózgowych i AIDS. Wymagane jest szczepienie przeciw żółtej febrze oraz ważna książeczka szczepień. Przy krótkich pobytach zalecane są środki prewencyjne przeciw malarii. Opieka medyczna jest na słabym poziomie i dość droga. Zwykła wizyta lekarska kosztuje ok. 100 USD. Hospitalizacja nie jest zalecana.
59. HAITI
Poziom opieki medycznej jest poniżej przeciętnych standardów, podobnie jak poziom sanitarny kraju. Turyści korzystający z usług medycznych powinni liczyć się z koniecznością bezpośredniego uregulowania należności, najczęściej gotówką. Kupując farmaceutyki, należy zwrócić uwagę na termin ich ważności, gdyż często można natrafić na leki przeterminowane. Występuje zagrożenie żółtaczką i wścieklizną.
60. HISZPANIA
Nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych, szczepienia nie są obowiązkowe.
61. HONDURAS
Nie ma szczególnych zagrożeń epidemiologicznych. Nie wymaga się szczepień. W pewnych rejonach kraju występują sporadycznie wirus dengi oraz niegroźne odmiany malarii. Zaleca się jednak przeprowadzenie przed przyjazdem badań lekarskich związanych z odpornością na klimat tropikalny. Woda jest chlorowana wyłącznie w miastach. Nie należy pić wody nie przegotowanej, lecz tylko wodę butelkowaną kupioną w sklepach. Opieka medyczna dostępna jest we wszystkich większych miastach, w szpitalach i klinikach prywatnych.
62. HONGKONG
Nie wymaga się szczepień ochronnych. Sporadycznie mogą wystąpić zatrucia pokarmowe związane ze spożywaniem produktów morskiego pochodzenia, a także przypadki dengi – choroby krwi (podobnej do gorączki ebola) wywołanej ukąszeniem komara. Ponieważ w tym rejonie Azji zwiększyło się zagrożenie ptasią grypą, wprowadzono surową kontrolę żywności oraz stanu zdrowia osób przybywających z zagranicy, co jak dotąd skutecznie zapobiega wybuchowi epidemii tej choroby na obszarze Hongkongu (przypadki zachorowań na ptasią grypę jak dotąd tu nie wystąpiły). Nie ma problemu z dostępem do opieki medycznej, a szpitale oferują usługi na dobrym poziomie. Cena standardowej wizyty lekarskiej wynosi ok. 100 USD, a leczenie ambulatoryjne np. złamanej kończyny może kosztować ponad 1000 USD. Koszt pobytu w szpitalu zależy od jego standardu i zastosowanego leczenia (zabiegi, leki, korzystanie z wyposażenia szpitalnego). Szpitale i lekarze na ogół nie akceptują kart kredytowych, wymagają opłaty gotówką. W związku z częstymi alertami SARS może się zdarzyć, że do Hongkongu nie zostaną wpuszczone osoby z podwyższoną temperaturą, którą w punktach granicznych mierzą specjalne czujniki.
63. INDIE
Nie występują szczególne zagrożenia epidemiami, choć można się liczyć ze wzrostem zachorowań na malarię i dengę w okresie bezpośrednio po monsunie. Nie są wymagane żadne szczepienia, jednak zaleca się szczepienia przeciw żółtaczce typu A i B oraz tężcowi. W nie¬których rejonach, np. Mumbaju, uzasadnione jest przyjmowanie leków przeciwmalarycznych. Zaleca się przestrzeganie higieny osobistej, picie wyłącznie wody przegotowanej lub napojów zamkniętych fabrycznie.
64. INDONEZJA
W Indonezji nie ma obowiązkowych szczepień, co nie oznacza, że nie występują zakaźne choroby tropikalne. Do największych zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych należą: pasożyty układu trawiennego, dur brzuszny, biegunka, gorączka krwotoczna denga (liczba zachorowań wzrasta szczególnie w okresie pory deszczowej, od października do kwietnia), żółtaczka typu A i B, gruźlica. U dzieci szczególnie niebezpieczną chorobą jest polio. Poza dużymi sk¬piskami ludzkimi występuje znaczne zagrożenie malarią. Przy podróżach poza Jawę i Bali miejscowe władze zalecają szczepienia lub profilaktyczne przyjmowanie lekarstw. Szczególną uwagę należy zwrócić na pojawienie się wśród drobiu i ludzi ognisk ptasiej grypy wywołanych szczepem wirusa grypy H5N1. Przed wyjazdem do Indonezji należy zaszczepić się przeciw zwykłej grypie, co znacznie skraca czas zdiagnozowania ptasiej grypy. Należy unikać kontaktu z drobiem (np. kurczaki, kaczki, gęsi, gołębie) lub dzikimi ptakami, a także miejsc, w których może przebywać drób zakażony wirusem ptasiej grypy (H5N1), takich jak targowiska, fermy drobiu, zakłdy przetwórstwa. Wirus jest wrażliwy zarówno na wszystkie rodzaje detergentów, jak i na temperaturę powyżej 70 st. C. Należy często myć ręce.
65. IRAK
Stan higieny w lokalnych ośrodkach służby zdrowia oraz poziom świadczonych w nich usług może budzić dużo zastrzeżeń.
66. IRAN
Nie ma obowiązkowych szczepień. Opieka medyczna jest ogólnie dostępna i na dobrym poziomie.
67. IRLANDIA
Szczepienia nie są wymagane, nie występują też żadne zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne.
68. ISLANDIA
W Islandii nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych. Szczepienia przed przyjazdem nie są obowiązkowe.
69. IZRAEL I OBSZAR PODLEGŁY PALESTYŃSKIEJ
Szczepienia ochronne nie są obowiązkowe. Nie ma szczególnych zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych. Należy przestrzegać elementarnych zasad higieny. Choć woda z wodociągów miejskich jest zdatna do picia bez przegotowania, zalecane jest używanie wody butelkowanej. Usługi medyczne są na wysokim poziomie.
70. JAMAJKA
Nie są wymagane ani zalecane żadne szczepienia, jeżeli turyści przyjeżdżają na Jamajkę bezpośrednio z Polski. Wizyta u lekarza prywatnego kosztuje od 60 USD wzwyż. Telefon pogotowia ratunkowego – 119.
71. JAPONIA
Nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych. Nie wymaga się zaświadczeń o szczepieniach od osób przyjeżdżających do Japonii. Kwarantanną objęci są wyłącznie obywatele tych państw, które zostały uznane za zagrożone epidemią. Osoby cierpiące na choroby przewlekłe (np. choroby układu krążenia) powinny zdawać sobie sprawę, że w Japonii zdarzają się zmiany ciśnienia nawet o kilkadziesiąt jednostek w ciągu dnia, a latem jest tu wyjątkowo duszno i parno. Alergicy powinni mieć na uwadze dużą koncentrację alergenów (pleśni, grzybów) przez cały rok, a wiosną – pyłków kwitnących roślin. Stąd też celowe jest zabranie ze sobą zapasu leków na cały okres pobytu. Warto też mieć list od lekarza (w języku angielskim), który może być potrzebny w razie kontroli celnej. Tylko niektóre leki importowane do Japonii można kupić w American Pharmacy w Tokio, w dzielnicy Ginza. W japońskiej farmakologii jest wiele leków stosowanych na całym świecie. a – od 5 do 15 tys. JPY).
72. JEMEN
Szczepienia ochronne nie są obowiązkowe. Występuje jednak zagrożenie malarią, tyfusem, żółtą febrą, brucelozą, AIDS. Ze względu na niedostateczne warunki sanitarne zaleca się korzystanie wyłącznie z prywatnej służby zdrowia.
73. JORDANIA
Szczepienia nie są obowiązkowe. Nie występują szczególne zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne. Istnieje jednak ryzyko zatruć pokarmowych oraz zakażenia amebą. Należy dokładnie płukać owoce i warzywa oraz unikać spożywania posiłków w restauracjach i barach o wątpliwym standardzie.
74. KAMBODŻA
Nie wymaga się szczepień profilaktycznych przed przyjazdem. Prawdopodobieństwo zachorowania na malarię występuje w zasadzie tylko w dżungli, na terenach podmokłych i bagiennych. Istnieje natomiast ryzyko zarażenia się wirusem HIV, ptasiej grypy, dengą, amebą, chorobami skórnymi. Nie zaleca się picia wody pochodzącej z otwartych zbiorników, źródeł, studni, jak również nie przegotowanej wody z sieci wodociągowej; bezpieczna jest woda butelkowana. Surowe owoce i warzywa należy dokładnie umyć i obrać. Zalecane jest częste mycie rąk, zwłaszcza po zakupach na miejscowym bazarze. W Kambodży nie ma państwowego systemu ubezpieczeń zdrowotnych.
75. KAMERUN
Wymagane jest szczepienie przeciw żółtej febrze. Występuje duże zagrożenie sanitarno-epidemiologiczne, głównie cholerą, tyfusem, żółtą febrą, wiruso¬wym zapaleniem opon mózgowych, AIDS i chorobami tropikalnymi. Na całym terytorium kraju występuje bardzo duże zagrożenie malarią, w związku z czym należy się zaopatrzyć w środki prewencyjne.
76. KANADA
W Kanadzie nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych. Dostęp do opieki medycznej nie nastręcza trudności.
77. KAZACHSTAN
Nie ma obowiązku okazania świadectwa szczepień. Cudzoziemcy powinni jednak mieć zaświadczenie – najlepiej w języku rosyjskim, w ostateczności w angielskim – potwierdzające, że nie są nosicielami wirusa HIV. Bez tego dokumentu w ciągu 10 dni po przybyciu do Kazachstanu będą musieli poddać się obowiązkowym badaniom. Głównym zagrożeniem w Kazachstanie są wszelkiego typu infekcje pokarmowe oraz pasożyty. Wskazane jest zaszczepienie się przed przyjazdem przeciw żółtaczce pokarmowej typu A i wszczepiennej typu B. Należy dokładnie myć kupione produkty i pić tylko przegotowaną lub butelkowaną wodę. Na bazarach lepiej nie kupować produktów gotowych do spożycia. Chorobą występującą powszechnie jest gruźlica. Odnotowuje się również dużą liczbę zachorowań na choroby weneryczne, a także zarażenia wirusem HIV. Służba zdrowia w Kazachstanie jest na niskim poziomie, a warunki panujące w placówkach medycznych nie są najlepsze. Zdarza się, że brakuje podstawowych lekarstw i sprzętu medycznego.
78. KENIA
Od osób przybywających z Europy nie jest wymagane świadectwo szczepienia przeciw żółtej febrze. Może ono być potrzebne, jeśli turysta ma zamiar pojechać z Kenii do innych krajów afrykańskich (np. do Tanzanii) lub wjechać do Kenii z innego kraju afrykańskiego. Na wybrzeżu kenijskim oraz na zachodzie kraju występuje całoroczne zagrożenie malarią. Zalecana jest profilaktyka antymalaryczna, szczególnie w podróży poza Nairobi. Na zachodzie kraju odnotowuje się przypadki zachorowań na cholerę. Zaleca się, by turyści planujący pobyt w Mombasie zaszczepili się przeciw wściekliźnie. Ze względu na zagrożenie epidemiologiczne zaleca się picie wody butelkowanej. W całym kraju występuje duże zagrożenie HIV/AIDS.
79. KIRGISTAN
Nie ma obowiązku przedstawienia świadectwa szczepień, niemniej cudzoziemcy przybywający do Kirgistanu powinni mieć zaświadczenie (najlepiej w języku rosyjskim, w ostateczności w angielskim) potwierdzające, że nie są nosicielami wirusa HIV. Głównym zagrożeniem są wszelkiego typu infekcje pokarmowe, w tym cholera i żółtaczka, oraz pasożyty. Wskazane jest zaszczepienie się przed przyjazdem przeciw żółtaczce pokarmowej typu A i wszczepiennej typu B. Zaleca się dokładne mycie zakupionych produktów i picie wyłącznie przegotowanej lub butelkowanej wody. Na bazarach należy unikać kupowania produktów gotowych do spożycia. Na południu Kirgistanu występuje zagrożenie malarią. Chorobą występującą powszechnie jest gruźlica. Odnotowuje się również dużą liczbę przypadków zachorowań na choroby weneryczne, a także zarażenia wirusem HIV.
80. KIRIBATI
Na wyspie występuje gorączka denga – trzeba stale używać środków przeciw insektom. Należy pić wyłącznie wodę butelkowaną i unikać jedzenia skorupiaków. Warzywa i owoce należy obierać przed spożyciem.
81. KOLUMBIA
Szczepienia ochronne nie są obowiązkowe przy wjeździe do Kolumbii, jednakże wymaga się szczepień przeciw żółtej febrze przed lotniczymi podróżami do stref tropikalnych tego kraju, tj. do departamentu Amazonas i niektórych rejonów wybrzeża Pacyfiku. Zachorowania na żółtą febrę odnotowuje się w okresie zimowym w departamentach: Magdalena, Guajira, Cesar, Atlantico, Santander i Norte Santader. Na głównych lotniskach kraju można się odpłatnie zaszczepić przeciw tej chorobie. Należy jednak pamiętać, że szczepionka jest skuteczna dopiero po 10 dniach od jej przyjęcia.
82. KOMORY
Nie ma bezwzględnego wymogu szczepień. Zdecydowanie zalecana jest profilaktyka przeciwmalaryczna, wskazane jest spanie pod moskitierą. Nie należy pić wody nie przegotowanej (zęby należy myć również wodą przegotowaną). Zaleca się spożywanie wody butelkowanej (na wyspie Anjouan woda nie nadaje się do picia nawet po przegotowaniu).
83. KONGO
Obowiązkowo wymagane jest szczepienie przeciwko żółtej febrze, zaleca się również szczepienia przeciwko ospie i cholerze. Z uwagi na duże zagrożenie malarią należy zaopatrzyć się w odpowiednie lekarstwa.
84. DEMOKRATYCZNA REPUBLIKA KONGA (d. Zair)
Z uwagi na tropikalny klimat występuje tu duże zagrożenie sanitarno-epidemiologiczne. Szczepienie przeciw żółtej febrze jest obowiązkowe, zaleca się także szczepienia przeciw tężcowi, cholerze, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B. Do najczęściej występujących chorób należą malaria i dur brzuszny. Należy unikać spożywania żywności niewiadomego pochodzenia; woda nadaje się do picia dopiero po przefiltrowaniu i przegotowaniu.
85.KOREA POŁUDNIOWA
W Republice Korei nie ma zagrożenia chorobami tropikalnymi, nie są wymagane szczepienia. W związku ze stwierdzeniem (listopad 2006 r.) przypadków ptasiej grypy warto unikać bezpośredniej styczności z ptactwem i innymi zwierzętami. Poziom opieki medycznej jest zadowalający, czasem mogą jedynie wystąpić problemy z porozumieniem się (tylko lekarze klinik międzynarodowych mówią po angielsku).
86. KOREAŃSKA REPUBLIKA LUDOWO-DEMOKRATYCZNA
Szczepienia nie są wymagane. Przy wjeździe do kraju należy wypełnić deklarację zdrowotną potwierdzającą brak symptomów chorobowych (kaszel, podwyższona temperatura itp.). Brak informacji o zagrożeniach sanitarno-epidemiologicznych. Wzrasta zachorowalność na gruźlicę, zdarzają się również przypadki malarii. Wskazane są szczepienia właściwe dla tej strefy klimatycznej, szczególnie przeciw żółtaczce. Warto zabrać ze sobą potrzebne lekarstwa i apteczkę pierwszej pomocy, szczególnie środki przeciw zatruciom pokarmowym.
87. KOSTARYKA
Na obszarze całego kraju występuje epidemia wirusa dengi, nasilająca się w porze deszczowej; istnieją również pojedyncze ogniska malarii, zwłaszcza na wybrzeżach. Szczepienia nie są wymagane.
88. KUBA
Nie są wymagane żadne szczepienia ochronne. Występuje okresowo zagrożenie takimi chorobami, jak: ameboza, denga, denga krwotoczna, zapalenie (wirusowe) spojówek. Najczęściej występują zatrucia pokarmowe, w szczególności po spożyciu potraw z owocami morza. Nie wolno pić nie przegotowanej wody ani spożywać nie umytych warzyw i owoców. Odradza się spożywanie sałaty i rzodkiewek. Częste są również przypadki poparzeń słonecznych oraz zaburzenia funkcjonowania układu krążenia wywołane wysoką temperaturą powietrza, jego dużą wilgotnością i raptownymi skokami ciśnienia (zwłaszcza w okresie huraganów). W okresie huraganów nasilają się również stany apatii, depresji lub rozdrażnienia. Z uwagi na występujące okresowo burze elektromagnetyczne osoby używające rozruszników serca powinny zasięgnąć przed podróżą porady lekarza specjalisty.
89. KUWEJT
Nie ma szczególnych zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych. W Kuwejcie nie są wymagane szczepienia ochronne.
90. LAOS
Nie ma obowiązku okazania na granicy świadectw szczepień. Występuje jednak zagrożenie malarią, cholerą, dengą, amebozą, zapaleniem wątroby typu A, japońską odmianą zapalenia mózgu typu B, dyzenterią, gruźlicą, grzybicami i innymi chorobami skórnymi. Należy zapoznać się z aktualnymi komunikatami wydawanymi przez WHO na temat sytuacji zdrowotnej w regionie – warto przy okazji zwracać uwagę m.in. na występowanie ptasiej grypy. Zalecane są szczepienia przeciw grypie, wściekliźnie i zapaleniu wątroby. Należy pić tylko przegotowaną wodę oraz unikać spożywania popularnych tu potraw z surowych warzyw, suszonych ryb itp. Występuje zagrożenie zatruciami pokarmowymi oraz wirusem HIV.
91.LESOTHO
Opieka medyczna jest na niskim poziomie, dostęp do niej jest bardzo trudny. Niezbędne jest wykupienie ubezpieczenia kosztów leczenia obejmującego ewentualny koszt transportu lotniczego do RPA.
92.LIBAN
Nie występują zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne i nie ma obowiązku szczepień. Zalecane jest spożywanie wody z wodociągów miejskich po przegotowaniu bądź wody mineralnej.
93. LIBERIA
Obowiązkowe jest szczepienie przeciw żółtej febrze, potwierdzone wpisem do międzynarodowej książeczki zdrowia (podróżujący może być proszony o jej okazanie na lotnisku), zalecane są szczepienia przeciw cholerze oraz żółtaczce typu A i B. Przez cały rok istnieje zagrożenie malarią. Duże zagrożenie zachorowalnością na tzw. choroby brudnych rąk. Należy przestrzegać ogólnych zasad higieny tropikalnej: unikać picia nie przegotowanej wody i jedzenia owoców ze skórką, często myć ręce itp. Nie zaleca się kąpieli w stałych zbiornikach wodnych z powodu znacznego ryzyka zachorowania na bilharcjozę. Uwaga: infrastruktura medyczna w zasadzie nie istnieje.
94. LIBIA
Nie są wymagane szczepienia. Jedyne zagrożenie sanitarno-epidemiologiczne stanowi ameÂboza, zwłaszcza gdy korzysta się z usług przydrożnych barów, je nie myte warzywa i owoce, pije wodę niezdatną do picia.
95.LIECHTENSTEIN
Nie występują zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne, szczepienia nie są obowiązkowe.
96.LITWA
Obowiązkowe szczepienia ochronne nie są wymagane.
97. LUKSEMBURG
Nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych ani wymogu szczepień.
98. ŁOTWA
Na terenie Łotwy nie występują zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne i nie ma wymogu obowiązkowych szczepień.
99. MACEDONIA
Od turystów z krajów europejskich nie wymaga się obowiązkowych szczepień. Nie występują też szczególne zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne, w tym ptasia grypa. Infekcje wirusowe są groźne jesienią i wiosną. Aktualne informacje o epidemiach chorób zakaźnych dostępne są na stronie internetowej Światowej Organizacji Zdrowia (WHO): www.who.int. Zaleca się picie wyłącznie wody przegotowanej lub butelkowanej. Żywność najlepiej kupować w sprawdzonych miejscach.
100. MADAGASKAR
Obowiązkowe jest szczepienie przeciw żółtej febrze. Na wybrzeżu istnieje duże ryzyko zachorowania na malarię. Zaleca się picie wyłącznie wody i napojów butelkowanych. Infrastruktura medyczna jest słabo rozwinięta i często nie spełnia wymaganych standardów higiny.
101.MAKAU
Zastosowanie mają te same zasady co w Hongkongu. Nie ma szczególnych zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych. Nie wymaga się szczepień ochronnych. Opieka medyczna jest powszechnie dostępna, a jej koszty zbliżone są do kosztów leczenia w Hongkongu. Od czasu do czasu na przejściach granicznych wybiórczo mierzy się podróżnym temperaturę: osoby z podwyższoną temperaturą mogą nie uzyskać zgody na wjazd do Makau.
102. MALAWI
Przy wjeździe z krajów, w których zdarzają się przypadki żółtej febry lub w których jest ona endemiczna, obowiązkowe jest szczepienie przeciw tej chorobie. Zagrożenie malarią występuje na całym obszarze kraju w ciągu całego roku; rekomendowany jest lek profilaktyczny mefloquine. Odnotowuje się bardzo wysoką zachorowalność na AIDS. Występuje realne zagrożenie bilharcjozą (uwaga: do początku lat 90. jezioro Malawi było jedynym zbiornikiem słodkowodnym w Afryce, w którego obrębie nie notowano występowania bilharcjozy – do tej pory ta nieaktualna już informacja powtarzana jest przez część przewodników turystycznych).
103. MALEDIWY
Międzynarodowe świdectwo szczepień nie jest warunkiem wjazdu, ale bardzo wyraźnie należy zwrócić uwagę na niebezpieczeństwo zarażenia się cholerą, tyfusem, polio, żółtaczką typu A, B i E. Zagrożenie malarią w zasadzie zanika, niemniej jednak warto się zabezpieczyć. Należy zabrać niezbędne leki i zadbać o ochronę przed komarami. Warto się ubezpieczyć od kosztów leczenia.
104. MALEZJA
Od turystów z Europy nie są wymagane szczepienia. Nie ma szczególnych zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych. W razie wystąpienia lokalnych ognisk chorób o potencjalnych zagrożeniach informują środki masowego przekazu.
105. MALI
Wymagane jest szczepienie przeciw żółtej febrze, potwierdzone wpisem do międzynarodowej książeczki zdrowia (w 2005 r. zanotowano około stu przypadków zachorowań na tę śmiertelną chorobę). Zaleca się szczepienia przeciw zapaleniu opon mózgowych, żółtaczce typu A i B, cholerze, szczepienie Di-Per-Te. W Mali praktycznie przez cały rok zdarzają się przypadki zachorowań na cholerę. Ogniska chorobowe znajdują się na południu kraju (region Sikasso) i na północy (w regionach Segon, Mopti i Timbuktu). Przed podróżą należy zapoznać się z aktualną sytuacją epidemiologiczną. Ryzyko zachorowania na bilharcjozę jest bardzo duże, z tego powodu kąpiele w zbiornikach wodnych oraz rzekach są odradzane (wiele przypadków zachorowań odnotowano w rejonie zbiorników Banani w kraju Dogonów oraz Sibi niedaleko Bamako – oba miejsca usytuowane są na uczęszczanych szlakach turystycznych). Występuje zagrożenie malarią. Należy przestrzegać zasad higieny tropikalnej, nie pić surowej wody, nie jeść owoców ze skórką. Poziom opieki medycznej w prywatnych gabinetach i klinikach w największych miastach jest zadowalający.
107. MALTA
Nie występują zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne, szczepienia nie są obowiązkowe.
108. MAROKO
W Maroku nie ma poważnych zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych i dlatego szczepienia ochronne nie są wymagane. Przed podróżą warto jednak zaszczepić się przeciw tężcowi i żółtaczce pokarmowej. Ze względu na odmienne zwyczaje higieniczne turysta może zachorować na dur brzuszny i inne choroby biegunkowe. Przypadki zarażenia amebozą lub pasożytami przewodu pokarmowego zdarzają się, ale raczej rzadko. Korzystając z wody ze zbiorników retencyjnych położonych na wysokości poniżej 1500 m n.p.m. oraz ogólnodostępnych studni i ujęć wody we wsiach i małych miastach, można zarazić się leptospirozą, która jest chorobą śmiertelną. Dlatego też turyści powinni pić wyłącznie wodę przegotowaną bądź mineralną, a owoce i warzywa starannie myć i obierać przed spożyciem. Przed podróżą należy zaopatrzyć się w środki przeciw dolegliwościom żołądkowym i biegunce (można je również kupić w miejscowych aptekach). Nie należy spożywać posiłków w lokalach o niskim standardzie w małych miejscowościach, zwłaszcza poza sezonem – nie ma tam lodówek, a produkty są niewłaściwie przechowywane. Ze względu na występujące okresowo przypadki wścieklizny należy unikać kontaktów z bezdomnymi zwierzętami. W razie pogryzienia lub zadrapania należy jak najszybciej udać się do najbliższego szpitala, by poddać się szczepieniu. Usługa ta jest bezpłatna. Zdarzają się również przypadki zapalenia opon mózgowych – niewskazane jest wówczas przebywanie na obszarze, na którym wystąpiło ognisko zakażenia. Aby uniknąć oparzeń słonecznych, należy stosować kremy z mocnym filtrem ochronnym oraz nosić nakrycia głowy.
109. MAURETANIA
Mimo oficjalnych deklaracji o braku zagrożeń epidemiologicznych w Mauretanii występuje ameboza, a także ogniska cholery i trądu, a na południu przy granicy z Senegalem także malaria. Mogą występować ogniska wścieklizny, także w miastach. Wskazane jest zaszczepienie się przed przyjazdem na żółtaczkę typu A. Należy zwracać szczególną uwagę na higienę oraz pić wyłącznie wodę przegotowaną (lub mineralną), owoce i warzywa starannie myć i obierać przed spożyciem.
110. MAURITIUS
Opieka medyczna jest na przyzwoitym poziomie, jednakże bezpłatne szpitale państwowe nie są dostępne dla cudzoziemców. Zaleca się wykupienie przed przyjazdem międzynarodowego ubezpieczenia zdrowotnego.
111. MEKSYK
Szczepienia ochronne nie są wymagane. Istnieje bardzo wysokie zagrożenie amebozą, a w porze deszczowej na terenach dżungli zdarzają się przypadki cholery. W związku z zagrożeniem amebozą oraz bakteryjnymi i wirusowymi chorobami układu pokarmowego należy unikać jedzenia potraw przygotowywanych na straganach ulicznych, owoców nie poddanych odkażeniu oraz picia wody innej niż butelkowana. Należy unikać spożywania napojów z lodem w małych barach czy restauracjach nie budzących zaufania.
112. MIKRONEZJA
Występuje zagrożenie cholerą i tyfusem – żądane są świadectwa szczepienia przeciw tym chorobom. Przypadki zachorowań na cholerę są spowodowane brakiem wystarczającej ilości zdrowej słodkiej wody.
113. MOŁDOWA
Nie są wymagane szczepienia ochronne. Występuje jednak zagrożenie cholerą, dyfterytem, żółtaczką zakaźną. Obowiązuje zakaz kąpieli w wielu zbiornikach wodnych, jak jeziora i stawy, gdyż stwierdzono w nich obecność zarazków cholery. Woda w sieci wodociągowej nie nadaje się do bezpośredniego spożycia.
114. MONGOLIA
Szczepienia nie są wymagane, choć zaleca się szczepienia przeciw żółtaczce typu A i B, ewentualnie przeciw wściekliźnie oraz tyfusowi, gdy planowana jest wyprawa w teren. W Mongolii zdarzają się zachorowania na żółtaczkę (typu A i B), robaczyce, mogą występować zatrucia pokarmowe i biegunki, których przyczyną jest żywienie w niektórych zakładach gastronomicznych. Występuje zagrożenie wścieklizną i tyfusem. W lecie zdarzają się zachorowania na cholerę oraz wirusowe zapalenie opon mózgowych. Istnieje zagrożenie wirusem HIV (odnotowano 25 przypadków). W 2005 r. odnotowano przypadki występowania wirusa ptasiej grypy H5N1. Ze względu na różnice wysokości (przeciętnie 1300–1600 m n.p.m.) dłuższe pobyty mogą być szkodliwe dla osób cierpiących na zaburzenia układu krążenia i układu oddechowego. W Mongolii nie należy pić wody nie przegotowanej i uważać na spożywane u gościnnych gospodarzy w jurtach mleko oraz mięso.
115. MOZAMBIK
Największe zagrożenie zdrowotne stanowią AIDS i malaria.
116. MYANMAR (d. BIRMA)
Nie występują szczególne zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne. Nie są wymagane szczepienia profilaktyczne (chyba że upłynęło mniej niż 6 dni od wyjazdu z obszaru dotkniętego epidemią żółtej febry). W związku z zagrożeniem ptasią grypą wskazane są jednak, podobnie jak w całym regionie, szczepienia przeciwgrypowe wg wskazań lekarza.
117. NAMIBIA
Zagrożenia epidemiologiczne to AIDS i malaria w północnej części kraju (w regionie Okavango). Służba zdrowia jest stosunkowo dobrze rozwinięta, zwłaszcza w stolicy kraju.
118. NAURU
Występują denga, żółtaczka typu A i tyfus.
119. NEPAL
Nosiciele wirusa HIV mają zakaz wjazdu na terytorium Nepalu. Nie ma obowiązku szczepień ochronnych, jednak zalecane jest wcześniejsze zaszczpienie się przeciw żółtaczce typu A i B oraz tężcowi. Koszty pobytu w szpitalach państwowych są minimalne, a w prywatnych klinikach wynoszą od 35 do 40 USD za dobę.
120. NIDERLANDY
Nie występują zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne. Nie są wymagane szczepienia ochronne.
121. NIEMCY
W Niemczech nie występują szczególne zagrożenia sanitarno-epidemi